Now ends the day
Now sets the sun
Mijn moeder vermoedde het al veel langer voordat wij er van wisten. Geregeld denk ik aan de blik in haar ogen, in de periode voordat het vonnis werd uitgesproken. En daarna, hoe ze langzaam van ons weggleed. Een deel van die herinneringen verwerkte ik in mijn boek
“Het Boschhuis”. Zoals die keer dat ze meedeed aan een radioprogramma dat voor haar op zoek ging naar haar pleegzusje.
Door mijn ervaringen met Alzheimer, bitter en dierbaar, ben ik zo onder de indruk van het stuk waar Katja van Nus mij op wees. Een werk voor orgel en koor dat de Noord-Ierse musicus en songwriter Neil Hannon (1970) schreef over zijn vader. Hij maakte “To Our Fathers In Distress” op verzoek van het Southbank Centre in Londen om de restauratie van het orgel te vieren. De vader van Neil is Brian Hannon (1936), voormalig bisschop van de Church of Ireland (onderdeel van de Anglicaanse Kerk), in het Noord-Ierse Glogher.
Dad’s in the study
Writing the sermon
We must be quiet
Lest we disturb him
Shhh…
In een blog voor de Guardian vertelt de zoon over het ziekteproces en de manier waarop hij het verwerkte. Toen zijn vader hem in 2006 vertelde dat bij hem Alzheimer was geconstateerd hanteerde zijn zoon de “gebruikelijke truc” en negeerde de boodschap in de hoop dat “het” over zou gaan. Maar het ellendige proces van een langzaam terugtreden uit de wereld en het dagelijkse leven bleek onontkoombaar. Toen het verzoek kwam om een stuk te schrijven besloot Hannon dat het een pelgrimage moest worden door zijn jeugd. In het stuk schildert hij hoe het gezin Hannon in de jaren zeventig en tachtig een gemiddelde zondag doorbracht. Het ontbijt (met spek), kerkbezoek, de ongemakkelijke lunch met leden van de kerkenraad, een boswandeling en in de avond de nederlaag van het Ierse rugby-team.
Kerkbezoek was voor Hannon een “bittersweet experience”. Ondanks de twijfel over de kerkgang herinnert hij zich met trots de rol van zijn vader in de eredienst. Diens warme en invoelende preken. Precies van de juiste lengte. Zijn vermogen de kerkgangers te boeien. De kerkmuziek.
Dat zijn vader, door zijn ziekte, het werk “To Our Fathers in Distress” nooit volledig zal doorgronden of waarderen is, schrijft Neil Hannon, misschien wel de ultieme reden dat het bestaat.
Now ends the day
Now sets the sun
Cares pass away
Memories live on
Shroud not these times
In vain regret
Lest we decline
Lest we forget
To our fathers in distress
(Slottekst van “To Our Fathers in Distress” van Neil Hannon)
Bandje
Vijf schoenendozen met bandjes. Bach, Mozart, Chopin…
Die draaide mijn vader. Ze werd er rustig van.
De meeste bezit ik zelf, maar dan op cd. Deze zijn voor de kringloop.
Toch, nog één keer, loop ik ze door en vind wat ik verloren waande.
Het radioprogramma dat zoekt naar verloren familie en vrienden.
In het half onttakelde huis zet ik me schrap en speel af.
Wie haar goed heeft gekend kan horen dat ze toen al ziek was.
Het Franse meisje. Dat ineens verdween.
`Ze was als een zusje’ hoor ik mama zeggen.
De presentatrice: `En toen ging ze op vakantie? En kwam niet terug?’
`Ik vond het erg. Heel, heel erg.’
In de lege keuken drink ik wijn. Kijk naar een roodborstje in de boom die zij plantte.
Als ik moed heb verzameld keer ik terug naar de kamer.
Val in de ontknoping, men heeft Huguette gesproken.
Bilthoven en een familie Ter Beek zijn, beweert ze, haar onbekend.
Contact stelt ze niet op prijs.
`Dat spijt me zeer voor u’, zegt de presentatrice oprecht aangedaan.
`Ja, jammer’ beaamt mijn moeder.
Het is of ze met haar hoofd allang weer ergens anders is.
(Uit: Het Boschhuis)
