Het paneeltje van Viorel Poiată

Het is een van die hete dagen, uit die zomer van 2020. Ik besluit mijn heil ergens binnen te zoeken en kies voor De Kringloop. Enkele weken eerder was ik er met een Roemeense vriendin. We hoopten een werk van een Roemeense schilder te ontdekken.
Natuurlijk gebeurde dat niet.

Het is stil in de winkel. Ik dwaal wat rond langs de meubels, boeken, huisraad, kleding. Reproducties, tekeningen, schilderijen. Omdat ik opzie tegen de zinderende straten van het dorp maak ik een tweede ronde. Bij de kunst denk ik alles gezien te hebben als mijn oog valt op een onooglijk paneeltje. Het staat verloren en onopvallend in een hoekje. Waarschijnlijk genegeerd omdat een deel van het houten lijstje ontbreekt. Ik pak het voorzichtig op, houd het tussen beide handen, ga ergens zitten en kijk.

image2 (3)

Op een markt omklemt een koopman met zijn reusachtige armen een deels aangesneden watermeloen. Voor hem op een  tafel, bij een weegschaal en wat wisselgeld, liggen twee parten klaar. Klanten verdringen zich voor zijn kraam. Op de achtergrond kijkt een marktvrouw toe, niemand die belangstelling toont voor haar bloemen.

image1 (14)

Schuilt in het tafereel een diepere betekenis? De scherpe punt van het mes dat de verkoper met zijn rechterhand vasthoudt is bloedrood. Hij lijkt wat nog over is van de watermeloen uit alle macht te beschermen…

image3 (1)

Ik ga verzitten zodat er meer licht op het schilderijtje schijnt. Nu komt de markt echt tot leven. De rok van een van de vrouwen blijkt van een wonderbaarlijk goudgeel oranje. Haar bordeauxrode hoofddoek is beschilderd met vlinders en aan de randen afgewerkt met subtiele rode franje. De kleuren van het geruite hemd van een man krijgen meer nuance. De gele strepen op de watermeloenen lichten op.

image1 (15)

Ik draai het schilderijtje om, op de achterkant staat in blokletters:

POIATĂ VIOREL
“PIATA”
TULCEA 1977
19,5×36,5
TEMPERA PE LEMN

Eén blik op mijn mobiel is genoeg. Het paneeltje, concludeer ik, komt uit Roemenië. In 1977 met tempera op hout geschilderd. Het is een impressie van de markt in Tulcea, een stad in het oosten van Roemenië.
Natuurlijk koop ik het paneeltje. Eenmaal thuis zal ik op zoek gaan naar  de kunstenaar, Viorel Poiată, op 25 april 1951 geboren in Sulina, een dorp bij Tulcea. Hij heeft recent nog iets gepost op facebook. Er is dus een mogelijkheid om contact te leggen.
Poiată maakte het paneeltje kort na de afronding van zijn studie aan de kunstacademie in Timisoara. Een haakje aan de achterkant ontbreekt. Ging hij er van uit dat het toch niet opgehangen zou worden? Ik zet het voorlopig op een plank in de boekenkast in onze woonkamer.

Er verstrijken enkele weken.
Op woensdag 19 augustus klap ik de laptop open om te proberen contact te krijgen met de Roemeense kunstenaar.
Ik type zijn naam en heb meteen een treffer. Er verschijnt een bericht dat de lokale krant Tulcea Nostra, een dag eerder, op 18 augustus postte. Naast het doorleefde hoofd van Poiată brandt een kaars.

Ik haal het artikel door de vertaalcomputer en lees tot mijn verbijstering:
Vanmiddag is de beeldend kunstenaar Viorel Poiată, voorzitter van de Unie van Beeldend Kunstenaars Tulcea, een groot kunstenaar, een leraar geliefd bij zijn studenten, een man die meer dan 40 jaar toonaangevend was in de beeldende kunst van Tulcea, overleden.
Het bericht eindigt met een plechtige, ontroerende wens:
Rust zacht, meester, moge uw slaap zacht zijn en moge u, bewaakt door engelen, vrede vinden in een betere wereld.

Binnenkort laat ik het beschadigde lijstje van het paneeltje restaureren. Daarna krijgt het aan de achterkant een haakje. Zodat we het kunnen ophangen op een prominente plek. Als blijvende herinnering aan Viorel Poiată, de kunstenaar, die overleed op dinsdag 18 augustus 2020.

IMG_2207