Edith Auerbach en Tine Baanders

Amsterdam, circa 1947 (Collection Bruno Chenique)

 

(Voor Edith Brouwer)

Voor Edith Auerbach stond na 1945 de verwerking van de oorlog centraal. Ze schilderde om het vergeten tegen te gaan, dat leidde tot de indrukwekkende serie “Contre l’Oubli”.
Daarnaast was ze vooral actief in de vredesbeweging Citoyen du Monde. De “Collection Bruno Chenique” bevat brieven van Jacques Savary, de grondlegger van de beweging.

In mijn boek “Tekenares van Montparnasse” schets ik hoe Edith zich na de oorlog omgeeft met vrienden, familieleden en collega’s die zoals zij de sporen van de onderdrukking en de vervolging dragen. Ze maakt, net als vroeger, weer reizen. Ze bezoekt haar zus Liese in de Verenigde Staten, ziet kennissen in Engeland en is ook in Nederland geweest. In een fotoalbum zitten opnames van onder meer een verstild Amsterdam.

Amsterdam by Edith Auerbach, around 1947(Collection Bruno Chenique)

Amsterdam by Edith Auerbach, around 1947(Collection Bruno Chenique)

Edith heeft tenminste één Nederlandse kennis. De ontwerpster en docente Tine Baanders. Ze was lid van het kunstenaarsverzet en had onderduikers in haar huis in Baambrugge. Net als Edith houdt Tine van reizen. Eind jaren twintig doorkruiste ze met vriendinnen Europa. Van Noord tot Zuid.
Edith heeft haar eind 1947 of begin 1948 Parijs laten zien.

In een kaartje uit mei 1948 bedankt Tine haar Parijse kennis voor de geboden gastvrijheid. “Je pense souvent a nos promenades à Paris et les interesantes  que nous avons vu.’ Net als veel andere vrienden maakt ook Tine zich zorgen over het uitblijven van een reactie uit Parijs. Maar Edith is bezig haar leven weer op de rails krijgen en reageert soms pas na maanden, zo blijkt ook uit andere brieven in de “Collection Bruno Chenique”.

En laat ik Tine Baanders (1890-1971) nou tegen te komen in “De letterkast”, de bijzondere roman die Edith Brouwer schreef over het leven van de kunstenares en grafica Fré Cohen (1903-1943). Baanders gaf les op de Kunstnijverheidsschool aan de Gabriël Metsustraat 16 in Amsterdam en Fré Cohen was één van haar leerlingen. In het boek wordt beschreven hoe Baanders haar pupillen aanmoedigt om de blik te verruimen. “Ik wil dat jullie ook iets van de wereld zien. (-) Sluit je niet op in een atelier, maar trek de wereld in! Ik heb een auto gekocht en rijd deze zomer met mijn Franse Amilcar door Europa.” In diezelfde les vertelt Baanders over haar studie in Zwitserland waar ze in Zürich leerde boekbinden en lithograferen. “Het was een geweldige tijd”.

Dat de liefde voor Zwitserland is gebleven blijkt uit een kaart die Baanders in augustus 1947 aan Auerbach schrijft. Ze is in Basel waar ze, net als in haar jonge jaren, een cursus volgt en er bovendien een vakantie in de bergen aan vastknoopt. “Ich war hier für meine Studie und auch noch in die Bergen zum Ferien.”

“De Letterkast. Roman over het leven van Fré Cohen” door Edith Brouwer. (Uitgeverij Orlando, 2021)

 

Postcard from Tine Baanders to Edith Auerbach, Basel 1947 (Collection Bruno Chenique)

Postcard from Tine Baanders to Edith Auerbach, Basel 1947 (Collection Bruno Chenique)

Postcard from Tine Baanders to Edith Auerbach, Basel 1947 (Collection Bruno Chenique)

Postcard from Tine Baanders to Edith Auerbach, Basel 1947 (Collection Bruno Chenique)

Postcard Tine Baanders to Edith Auerbach 1948 (Collection Bruno Chenique)

Postcard Tine Baanders to Edith Auerbach 1948 (Collection Bruno Chenique)

Postcard Tine Baanders to Edith Auerbach 1948, Baambrugge (Collection Bruno Chenique)

Postcard Tine Baanders to Edith Auerbach 1948, Baambrugge (Collection Bruno Chenique)